ΟΠΤΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ: Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ

Οπτικοκινητικός συντονισμός είναι ο ταυτόχρονος συντονισμός του ματιού και του μέλους που πραγματοποιεί την κίνηση (συνήθως το χέρι), ώστε να εκτελεστεί μια συγκεκριμένη λειτουργία σωστά, συντονισμένα και με ακρίβεια. Πρόκειται για μια σύνθετη διανοητική ικανότητα, μιας και οι κινήσεις του μέλους κατευθύνονται από τα οπτικά ερεθίσματα που λαμβάνει ο εγκέφαλος από το οπτικό σύστημα.

Γιατί είναι σημαντικός ο οπτικοκινητικός συντονισμός και η διαταραχή του τι μπορεί να προκαλέσει;

Ο οπτικοκινητικός συντονισμός είναι παίζει σημαντικό ρόλο για την ομαλή ανάπτυξη του παιδιού και τον συναντάμε σχεδόν σε όλες τις δραστηριότητες (αδρής και λεπτής κινητικότητας) που πραγματοποιούνται μέσα στη μέρα. Πιο συγκεκριμένα:

• Συνδέεται σημαντικά με την ιδιοαντίληψη, να μπορεί δηλαδή το παιδί βάση τον οπτικών ερεθισμάτων που λαμβάνει να κατανοήσει που βρίσκεται το σώμα του στον χώρο.
• Είναι βασική δεξιότητα για το παιχνίδι
• Στα αθλήματα που μπορεί να συμμετέχει το παιδί
• Σε δραστηριότητες όπως ένδυση/απόδυση, σίτιση, μαγειρική
• Για την εξέλιξη της ανάγνωσης, της σωστής γραφής, της ζωγραφικής
• Για τη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών όπως υπολογιστές και κινητά

Τα παραπάνω ήταν κάποια από τα παραδείγματα, καθώς σχεδόν όλες οι δραστηριότητες που πραγματοποιούνται μέσα στη μέρα απαιτούν οπτικοκινητικό συντονισμό και η διαταραχή αυτού δυσκολεύει αρκετά τη καθημερινότητα, έχοντας επιπτώσεις στην συναισθηματική ευημερία, καθώς και στην φυσιολογική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού, με συμπτώματα όπως κόπωση, ματαίωση, παραίτηση, απομόνωση, διάσπαση, χαμηλές μαθησιακές επιδόσεις.

Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η διαταραχή του οπτικοκινητικού συντονισμού, δε σημαίνει ταυτόχρονα και διαταραχή της όρασης ή διαταραχή του κινητικού προγραμματισμού. Ένα παιδί με τέλεια λειτουργία οπτικού συστήματος και σωστή λειτουργία και έλεγχο των μυών του, μπορεί να αντιμετωπίζει δυσκολία στον οπτικοκινητικό συντονισμό. Η διαταραχή έγκειται στο γεγονός ότι τα δύο συστήματα, οπτικό και σωματοαισθητικό, δεν μπορούν να δουλέψουν ταυτόχρονα.

Βέβαια, παθολογίες των οφθαλμών ή των μυών, διαταραχή της οπτικής αντίληψης, τραυματισμοί του εγκεφάλου, μπορούν να οδηγήσουν σε δυσκολία του οπτικοκινητικού συντονισμού.

Παρακάτω ακολουθούν ασκήσεις για την ενίσχυση του οπτικοκινητικού συντονισμού στο σπίτι!

• Μπαλάκι αναπήδησης: το παιδί κρατάει ένα μικρό μπαλάκι, στο μέγεθος της παλάμης του, με το χέρι που το βολεύει και το πετάει στο έδαφος. Όταν αυτό αναπηδήσει, το παιδί προσπαθεί με το ίδιο χέρι που το πέταξε να το πιάσει. Επαναλαμβάνει μέχρι να πιάσει το μπαλάκι δέκα φορές.
• Πάσες με τη μπάλα: παίξτε πασούλες με το παιδί, προσπαθώντας να πιάσει τη μπάλα και να τη πετάξει πάλι σε εσάς.
• Χάντρες σε κλωστή: το παιδί περνάει χάντρες σε κορδόνι ή κλωστή.
• Όνομα από ψηφιδωτό: κόψτε γκοφρέ χαρτί ή χαρτοπετσέτες σε μικρά κομμάτια. Το παιδί θα πρέπει να φτιάξει μικρά μπαλάκια χρησιμοποιώντας και τα δυο του χέρια και ύστερα να τα κολλήσει σε ένα χαρτί, όπου πάνω του θα είναι γραμμένο το όνομα του με μεγάλα γράμματα.
• Κόψιμο με ψαλίδι: δώστε στο παιδί να κόψει με το ψαλίδι διάφορες γραμμές, σχήματα και σχέδια.
• Μεταφορά υγρὠν: το παιδί μεταφέρει νερό από το ένα ποτήρι σε ένα άλλο, προσέχωντας να μη χυθεί το νερό απ᾽ έξω.
• Αντιγραφή σε υπολογιστή: δώστε στο παιδί ένα κείμενο να το αντιγράψει στον υπολογιστή χρησιμοποιώντας το πληκτρολόγιο.
• Γραφοκινητικές ασκήσεις ιχνηλασίας: δώστε στο παιδί εκτυπωμένα σχέδια για να τα ιχνηλατήσει με μαρκαδόρο ή μολύβι, προσέχοντας να μη βγαίνει από τις γραμμές.
• Ζωγραφική με δακτυλομπογιές: εκτυπώστε σχέδια και δώστε τα στο παιδί να τα ζωγραφίσει με δακτυλομπογιές ή πινέλα, τονίζοντας να προσπαθεί να μη βγει έξω από το περίγραμμα.
• Παιχνίδι με πλαστελίνη: ζητήστε από το παιδί να φτιάξει διάφορα με τη πλαστελίνη του, όπως το όνομα του, τα σχήματα που ξέρει, ένα σπιτάκι κ.α.

Κυριαζή Μαρία, Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια SI, BScOT-Συγγραφέας-OT blogger