ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: ΤΙ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ ΕΝΑΣ ΓΟΝΕΑΣ

Έφτασε η στιγμή που το παιδάκι σας καλείται να περάσει από μια εργοθεραπευτική αξιολόγηση. Πολλοί από εσάς γνωρίζετε πάνω κάτω τί ακριβώς είναι η εργοθεραπεία, είτε από κάποιον γνωστό σας που το παιδάκι του κάνει εργοθεραπεία, είτε από δική σας έρευνα σχετικά με το κομμάτι αυτό. Άλλοι πάλι γονείς δεν έχουν απολύτως καμιά ιδέα για το τί είναι η εργοθεραπεία και τί θα κάνει το παιδάκι τους εκεί.

Δείτε επίσης: Η εργοθεραπεία στα παιδιά

Το πρώτο και κυριότερο στάδιο από τη στιγμή που ένα παιδί θα ξεκινήσει εργοθεραπεία είναι αυτό της αξιολόγησης. Έτσι παρακάτω θα δούμε απαντήσεις σε κάποια από τα βασικά ερωτήματα που έχουν οι γονείς πριν το παιδί τους πάει για αξιολόγηση.

Ερώτηση 1η: Γιατί είναι σημαντική η αξιολογητική διαδικασία;

Ένας θεραπευτής μέσα από την αξιολόγηση θα λάβει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με το επίπεδο δεξιοτήτων του παιδιού, εντοπίζοντας δεξιότητες που είτε δεν έχουν κατακτηθεί, είτε έχουν κατακτηθεί αλλά δεν έχουν ωριμάσει, πάντα σύμφωνα με το αναπτυξιακό στάδιο στο οποίο βρίσκεται το παιδί. Έτσι οι πληροφορίες αυτές που θα λάβει θα τον βοηθήσουν να θέσει σωστά τους θεραπευτικούς στόχους και να σχεδιάσει την κατάλληλη παρέμβαση για το παιδί.

Επιπλέον στην αξιολογητική διαδικασία γίνεται και η πρώτη επαφή του θεραπευτή με το παιδί, έτσι είναι η πρώτη ευκαιρία για να οικοδομηθεί η θεραπευτική τους σχέση. Το χτίσιμο εμπιστοσύνης είναι εξίσου σημαντικό, ξεκινάει από την πρώτη στιγμή και παίζει πρωταρχική σημασία για την ομαλή έκβαση των θεραπειών. Είναι η αρχή για να ακολουθήσουν και άλλες θαυμάσιες θεραπείες!

Ερώτηση 2η: Γιατί συμπληρώνουμε διάφορα έντυπα πριν την αξιολόγηση;

Στην πλειοψηφία, ένας εργοθεραπευτής (ή ο υπεύθυνος του κέντρου) κάνει μια αρχική συζήτηση με τους γονείς του παιδιού και θα τους δώσει να συμπληρώσουν κάποια έντυπα έτσι ώστε να ληφθεί το ιστορικό του παιδιού. Τα έντυπα αυτά περιλαμβάνουν ερωτήσεις σχετικά με το ιατρικό και κοινωνικό ιστορικό του παιδιού, την ανάπτυξη του και γενικές ερωτήσεις όπως για παράδειγμα τα δυνατά και αδύνατα σημεία του παιδιού ή ποιες είναι οι προσδοκίες των γονέων από το παιδί.

Ερώτηση 3η: Πως θα προετοιμάσω το παιδί μου για την αξιολόγηση;

Είναι καλό πριν την αξιολόγηση το παιδί να έχει ενημερωθεί για το που πρόκειται να πάει και τί πρόκειται να κάνει, όπως ακριβώς θα προετοιμάζονταν για οποιαδήποτε νέα δραστηριότητα. Για παράδειγμα θα μπορούσε ένας γονέας να πει: «Έχω παρατηρήσει ότι δυσκολεύεσαι να παίξεις μπάλα με τον φίλο σου. Την Παρασκευή λοιπόν θα πάμε στην κυρία Μαρία η οποία θα σου ζητήσει να της δείξεις τί μπορείς να κάνεις καλά, αλλά και τί σε δυσκολεύει. Ό,τι σε δυσκολεύει θα σε βοηθήσει να γίνεις ακόμα καλύτερος. Και το καλύτερο; Άκουσα ότι έχει μια μεγάλη αίθουσα γεμάτη παιχνίδια για να παίξετε!».

Το να είναι προετοιμασμένο κατάλληλα το παιδί, θα το βοηθήσει να συνεργαστεί καλύτερα με τον θεραπευτή, αλλά να βάλει τα δυνατά του για να παραχθεί το καλύτερο αποτέλεσμα.

Εδώ να σημειωθεί πως θα ήταν πιο εύκολο για το παιδί να φοράει ρούχα άνετα (π.χ. φόρμα), καθώς η αξιολόγηση μπορεί να απαιτήσει από το ίδιο να εκτελέσει κινήσεις όπως σκαρφάλωμα, τρέξιμο και άλλες φυσικές δραστηριότητες, αλλά και κάλτσες μιας και το πιθανότερο είναι να τα κάνει όλα αυτά ξυπόλητο.

Ερώτηση 4η: Μα πως θα γίνει αξιολόγηση; Αφού μόνο παιχνίδια υπάρχουν σε αυτόν τον χώρο.

Η αλήθεια είναι πως μια αίθουσα εργοθεραπείας δεν μοιάζει και πολύ «κλινική» αίθουσα εργοθεραπείας, μιας και παντού υπάρχουν παιχνίδια, στρώματα, τραμπολίνο κλπ. Ίσως πιο πολύ παραπέμπει σε παιδότοπο. Αυτό γίνεται γιατί τα περισσότερα από τα εργαλεία που χρησιμοποιεί ένας παιδιατρικός εργοθεραπευτής βασίζονται στο παιχνίδι, το οποίο χρησιμοποιείται ως κύριο μέσο θεραπείας και κατανόησης του επιπέδου λειτουργικών δεξιοτήτων του παιδιού.

Ερώτηση 5η: Τί ακριβώς θα αξιολογήσει ο εργοθεραπευτής στο παιδί μου;

Ο εργοθεραπευτής χρησιμοποιώντας σταθμισμένα αξιολογητικά εργαλεία ή μέσω παρατήρησης θα αξιολογήσει το παιδί σε όλους τους Τομείς Εκτέλεσης Έργου, βάση του Αμερικανικού Συλλόγου Εργοθεραπευτών. Ποιο συγκεκριμένα θα συλλέξει πληροφορίες κυρίως για:

• Το επίπεδο δεξιοτήτων στο αισθητικο-κινητικό κομμάτι: αδρή κίνηση, λεπτή κίνηση, αμφίπλευρη οργάνωση, στασικό έλεγχο, οπτικοκινητικό συντονισμό, αισθητηριακή ρύθμιση κλπ.
• Το κατά πόσο το παιδί είναι αυτόνομο στις Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής (ΔΚΖ): σίτιση, ένδυση, απόδυση, διακοπή πάνας και χρήση τουαλέτας, βούρτισμα δοντιών, χτένισμα κλπ.
• Σχετικά με το παιχνίδι: αν έχει κατακτήσει τα αντίστοιχα στάδια για την ηλικία του, π.χ. εξερευνητικό, συμβολικό, με κανόνες κλπ.
• Τις δραστηριότητες εκπαίδευσης: αν υπάρχουν δυσκολίες σε θέματα εστίασης προσοχής, μνήμης, οπτικής αντίληψης, εκτέλεσης εντολών κλπ.
• Τις δραστηριότητες κοινωνικής συμμετοχής: πως αλληλεπιδρά δηλαδή το παιδί με τους συνομηλίκους του, τους φίλους του, πως είναι στο σχολείο και σε άλλα πλαίσια.

Ερώτηση 6η: Μπορώ να είμαι και εγώ μέσα στην αξιολογητική διαδικασία;

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι δυστυχώς όχι. Και αυτό γιατί θέλουμε το παιδί να δώσει το 100% του εαυτού του, χωρίς να διασπάται από άλλους παράγοντες, π.χ. άγχος γιατί «με κοιτάζει η μαμά και πρέπει να το κάνω σωστά» ή χειριστικά «δεν θα το κάνω αυτό για να θυμώσω/προκαλέσω τη μαμά».

Υπάρχουν περιπτώσεις που οι γονείς καλούνται να είναι μέσα στην αξιολόγηση (ακόμα και στις αρχικές θεραπείες), όπως για παράδειγμα σε πολύ μικρές ηλικίες που το άγχος αποχωρισμού είναι έντονο και το παιδί έχει έντονα συναισθηματικά ξεσπάσματα ή σε κάποιες περιπτώσεις παιδιών με αυτισμό που η αξιολόγηση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί (π.χ. λόγω αυξημένου επιπέδου διέγερσης, μη ακολουθία εντολών κλπ.), οπότε ο θεραπευτής συζητάει με τον γονέα λαμβάνοντας περισσότερες πληροφορίες για το παιδί και εξηγώντας στον γονέα ποιοι θα είναι οι πρωταρχικοί στόχοι του θεραπευτικού προγράμματος, έτσι ώστε να φτάσει στο επίπεδο το παιδί που θα μπορέσει να ακολουθήσει εντολές για να γίνει και η αξιολόγηση των δεξιοτήτων του.

Κυριαζή Μαρία, Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια SI, BScOT-Συγγραφέας-OT blogger

Δείτε επίσης:

15 Σημάδια πως το παιδί σας χρειάζεται εργοθεραπεία

Δείτε επίσης:

14 Συμβουλές για γονείς με παιδιά στο φάσμα του αυτισμού